Bij de start van de Week van het Nederlands lanceert de lage landen een vierdelige podcast over de opkomst van het Standaardnederlands in Vlaanderen. Taalexpert Miet Ooms zoekt een antwoord op de vraag hoe het Nederlands de plaats van het Frans heeft ingenomen in het openbare leven en waarom de discussie over de taalnorm nooit is verstomd. In deze eerste aflevering: Hoe zijn we van ‘spreek beschaafd!’ in de jaren vijftig uitgekomen bij de huidige omgangstaal in Vlaanderen?
Vlak na de Tweede Wereldoorlog stond Vlaanderen voor een enorme transformatie. De welvaart nam toe en de roep om de erkenning van het Nederlands als gelijkwaardige taal (naast het Frans) klonk steeds luider.
De volledige aflevering kun je beluisteren via Spotify, Soundcloud, Google Podcasts en Apple Podcasts.
Vlamingen, jong en oud, pikten de neerbuigende houding van de Franstaligen niet meer. De jeugd organiseerde zich op school in ABN-kernen en de volwassenen, de academici en leraren, richtten de Vereniging voor Beschaafde Omgangstaal (opnieuw) op.
In de eerste aflevering van Kinderen van het ABN vertellen de spilfiguren achter de kernen en de VBO hun verhaal. Jan Lehembre, Jan Veestraeten, Lieve Koninckx, Geert van Istendael, Frans Debrabandere, Ghislain Duchateau en Jos Van De Poel vertellen wat hen dreef in hun strijd om het ABN. Hoe pakten ze het aan? En wat leverde het op?
Extra's
Lees hier de volledige transcriptie van de aflevering.
Ter lering en vermaak kun je boeiende reportages bekijken over de schoolstrijd in de jaren dertig, Leuven Vlaams en de Provo’s. Of beluister onze afspeellijsten met Nederlandse kleinkunst uit de jaren zestig en zeventig.
Een verhaal in vier afleveringen
In de volgende aflevering richten we de blik op de openbare omroep, de BRT. Welke rol speelden radio en televisie in de promotie en verspreiding van het ABN? Hoe gingen die media om met het ABN? Welke invloed hebben de taalprogramma’s op radio en tv gehad?
De laatste twee afleveringen focussen op de entertainende taalprogramma’s in de jaren negentig, de opwaardering van het Belgisch-Nederlands als evenknie van het Nederlands-Nederlands, de samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse taaladviseurs en woordenboekmakers, en getuigenissen over dialect en standaardtaal in het dagelijkse leven.
Kinderen van het ABN
Kinderen van het ABN is een productie van Miet Ooms, in opdracht van de lage landen, met steun van het Fonds Pascal Decroos, het Algemeen-Nederlands Verbond en deAuteurs.
Creatie, concept, inhoud, voice-over en pre-montage: Miet Ooms
Sounddesign en afmixing: Lennert Jos Goos
Script doctor en klankbord: Raf Njotea
Grafisch design: Lotte Peeters
Hartelijk dank aan Kay Vanderheyden en Marc Goos voor het inlezen van de brief en de mail.